Pauline van Dongen: “Ik ontwerp voor het dagelijks leven, liever niet voor de catwalk”

Je kent haar misschien van haar slimme kleding: een shirt waarmee je op een zonnige dag in anderhalf uur je mobiele telefoon kunt opladen. Maar Pauline van Dongen heeft de afgelopen acht jaar niet stilgezeten. Nu ontwikkelt ze met haar team een technisch textiel met zonnecellen voor gebouwen, dat kan worden gebruikt als geveldoek. Zo daagt ze mensen uit om op een andere manier naar zonne-energie te kijken. En draagt ze haar steentje bij aan de energietransitie.

Een zonneceljurk, interactieve kleding, 3D-geprinte schoenen. Hoe is die combinatie van (kleding)ontwerp en technologie ontstaan?

Al tijdens haar opleiding Fashion Design (2010, ArtEZ Arnhem) experimenteerde Pauline met vormen en materialen: “Ik heb niet zozeer een fascinatie voor technologie, eerder voor materialen, fysieke processen en de kinetische en psychologische eigenschappen van het menselijk lichaam,” vertelt ze in haar atelier op Industrie Park Kleefse Waard (IPKW).

“Mijn projecten beginnen en eindigen vaak met het lichaam, of nog specifieker: een bewegend lichaam in de ruimte. Technologie is niet het uitgangspunt van mijn ontwerpen; het gaat nooit om ‘technologie om de technologie’. De associatie met techniek is hard, kil en robotisch. Ik wil het juist zacht maken, naar het lichaam brengen: tactiel, dicht op de huid.

Mensen hebben een bijzondere relatie met kleding. We maken elk dag, bewust of onbewust, heel veel overwegingen omtrent onze keuze voor bepaalde kledingstukken. Dat kan gaan over weersomstandigheden, de gewenste uitstraling, praktische toepassing, het doel van de dag. De fysieke, zintuiglijke ervaring van kleding staat in mijn ontwerpen centraal.”

Biologisch katoen

Ook ziet Pauline geen harde scheiding tussen vorm en functie: “Voor mij zijn functionaliteit en esthetiek met elkaar verweven. Ik ontwerp graag voor het hier en nu, voor het dagelijks leven en liever niet voor de catwalk. De maatschappij is de laatste decennia erg veranderd. Het bewustzijn van onze impact op de aarde is toegenomen. Ecobewust rondlopen op deze planeet gaat verder dan biologische katoen kopen.

Mijn ontwerpen hebben altijd te maken met materialen, technologie, pasvorm, context en duurzaamheid. Zo zoek ik naar manieren om door middel van kleding sociale vraagstukken op te lossen. Of start ik projecten die een steentje kunnen bijdragen aan de energietransitie.”

Open, toegankelijke scene

Pauline pioniert op het gebied van productontwerp, maar zeker ook het maakproces. Uiteindelijk kun je nog zo’n briljant idee hebben, dat moet wel in serie kunnen worden geproduceerd. Anders blijf je steken in de experimentele fase. “De wasbaarheid van kleding met zonnecellen en de elektrische verbindingen zijn een grote uitdaging,” aldus de ontwerper. “Gelukkig werk ik in een open, toegankelijke scene. We trekken over de hele wereld samen op en delen onze ideeën en oplossingen.”

Innovatief zonnetextiel voor de bouw

Het jongste project van Studio Pauline van Dongen is Suntex: innovatief zonnetextiel voor de bouwwereld. Dit nieuwe materiaal combineert de flexibiliteit, tactiliteit en ontwerpvrijheid van textiel met het energieopwekkende potentieel van zonnetechnologie.

Pauline: “Suntex is een slim en lichtgewicht, semitransparant geveldoek, een soort tweede huid voor gebouwen. Je kunt er letterlijk een pand mee inpakken en een ander aanzicht mee geven. Het doet dienst als zonwering en kan tegelijkertijd zonne-energie opwekken. Voorlopig hebben we onze handen vol aan het doorontwikkelen van dit product tot toepassingen die duurzaam impact hebben op het welzijn van mens en planeet.”